Meer dan 1 miljoen zijn er ondertussen: zzp’ers. Maar waarom zijn er zo veel? Waarom blijven we niet gewoon in loondienst? We zochten het uit.

Zzp

Zelfstandigen zonder personeel, eenpitters, freelancers, zelfstandige ondernemers. Het zijn er tegenwoordig een hoop. Iedereen kent in zijn omgeving wel een zzp’er. Maar waarom is hij of zij voor zichzelf begonnen?

Meer geld verdienen

Een van de belangrijkste redenen om als zzp’er te beginnen is geld. Je kunt namelijk, als je het goed doet, meer geld verdienen als zzp’er. Als werknemer zit je vaak vast aan één werkgever. Je mag hetzelfde werk vaak niet voor andere bedrijven doen. Maar als je zzp’er bent moet je juist voor meerdere bedrijven werken. Zo kun je dus meer uren werken en meer geld verdienen.

Loonkosten

Een andere reden waarom een zzp’er meer kan verdienen, is dat een opdrachtgever minder geld kwijt is aan een zzp’er dan aan een werknemer. Een werkgever is bij een werknemer met een brutosalaris van 30.000 euro, zo’n 9.000 euro kwijt aan loonkosten. Dit zijn verplichte verzekeringen, vakantiegeld en belastingen. En daar zitten de extra kosten nog niet bij, zoals pensioen, reiskosten en onkostenvergoedingen. Een werknemer is veel duurder dan een zzp’er. Die 9.000 euro die een werkgever aan jou bespaart per jaar, kun je via je uurtarief voor een gedeelte terugvragen. Zo krijg jij meer geld en is je opdrachtgever toch minder geld kwijt.

Fiscale voordelen

Nog een reden hoe je meer geld per jaar overhoudt is door de fiscale voordelen van zelfstandigen. De belangrijkste zijn zelfstandigen- en startersaftrek. Hierdoor hoef je minder belasting te betalen, zodat je dus meer geld overhoudt aan het einde van het jaar.

Meer vrijheid

Een andere, misschien wel de belangrijkste, reden om zzp’er te worden is om meer vrijheid te hebben. Je kunt zelf bepalen met wie, wanneer en hoe je werkt. Je kunt zelf je uren bepalen, zelf je klanten uitzoeken en bijvoorbeeld op projectbasis werken. Ben jij meer een avondmens en wil je ’s ochtends juist rustig aan doen? Dan werk je vooral ’s avonds en ga je ’s morgens doen wat je wil.

Maar je kunt ook je eigen tempo bepalen. Je mag natuurlijk gewoon van half 9 tot 5 werken. Maar als jij het rustiger aan wil doen en op half tempo van 8 ‘s morgens tot 8 uur ’s avonds werken, dan is dat helemaal aan jou. Wil je thuiswerken? Dat kan, jij bent je eigen baas!

Bedrijf overgenomen

Soms vloeit een bedrijf gewoon over, bijvoorbeeld van ouder op kind. De zzp’er maakt dan niet per se een bewuste keuze om voor zichzelf te beginnen, maar stapt gewoon in het al bestaande bedrijf.

Gedwongen zzp’ers

Sommige zzp’ers zijn min of meer gedwongen zzp’er geworden. Bijvoorbeeld omdat ze geen vaste baan meer konden vinden en daarom maar voor zichzelf begonnen zijn. Bij sommige bedrijven worden alleen nog maar zzp’ers of flexwerkers aangenomen, zoals Deliveroo. Daar kun je niet meer solliciteren voor een vaste baan. Ook zijn bij sommige bedrijven de werknemers ‘eruit gegooid’ om ze vervolgens weer als zzp’er in te huren. Vooral in de crisis begonnen veel mensen een bedrijfje, zonder het écht te willen. Je ziet nu ook dat nu de crisis aan het afzwakken is, het aantal nieuwe zzp’ers minder hard groeit.

Let wel op je kosten

Mooi om zzp’er te worden, om zo meer vrijheid te hebben en meer geld te verdienen. Maar let dan wel op de kosten. Want waar in loondienst jouw werkgever het pensioen en verzekeringen, zoals arbeidsongeschiktheidsverzekering, betaalt, zul jij dit nu zelf moeten doen. En dan is bijvoorbeeld een aansprakelijkheidsverzekering zeker geen overbodige luxe. Daarnaast zul je zelf btw moeten gaan betalen en is er de kans dat je meer belasting betaalt als zzp’er, dan dat je in loondienst deed.

Risico’s

Naast de hogere kosten is er nog een nadeel aan het hebben van een eigen bedrijf en dat is het risico. Als je eenmaal een vaste baan hebt is het lastiger om weer op straat te komen te staan. En als je wordt ontslagen, kun je vaak terugvallen op een (ww)-uitkering. Maar als zzp’er heb je geen vangnet. Je zult zelf moeten zorgen dat je je risico op arbeidsongeschiktheid en werkloosheid hebt afgedekt. Doe je dat niet en heb je je bijvoorbeeld niet verzekerd? Dan kun je in de financiële problemen komen.

Daarom zoveel zzp’ers

Doordat de (fiscale) voordelen voor opdrachtgevers en opdrachtnemers zo groot zijn blijven er maar zzp’ers bij komen. Vooral het aantal parttime zzp’ers blijft maar groeien. Je kunt dan naast je vaste baan nog een bedrijfje nemen en zo extra geld verdienen.

Nieuwe wetten, minder zzp

Er lijken toch wetten aan te komen om het voor zzp’er weer wat lastiger te maken. Wat dacht je van het afschaffen van de zelfstandigenaftrek? Ik denk niet dat die op korte termijn verdwijnt, maar het is in ieder geval niet meer ondenkbaar.

Verplichte dingen

Ze blijven het proberen, verplichte verzekeringen en/of pensioenen voor ondernemers. En dat alles vanwege de kleine zzp’ers die hun hoofd niet boven water kunnen houden. Er is een verplicht pensioen voor zzp-schilders, al zijn ze aan het proberen dit af te schaffen. Maar het zou zomaar kunnen dat we over een tijdje verplichte verzekeringen en/of pensioenen voor zzp'ers hebben. 

Blije zzp’ers

Aan de ene kant denk ik: iedereen moet zelf weten of ie voor zichzelf gaat beginnen. Het is een vrij land, toch? En vergeet niet dat er heel veel blije zzp’ers zijn. En loondienst maakt ook lang niet altijd gelukkig.

Bedrijven die een cent meer kunnen verdienen door zzp’ers in te huren in plaats van iemand voor vast aan te nemen zijn er helaas genoeg. Ook al gaat het ten koste van de zzp’er.

Hoe zorgen we dat echte zzp’ers overblijven?

Kijk, het idee van die DBA is niet eens zo gek. Als jij met je opdrachtgever gewoon werkt als zelfstandigen-klant, of opdrachtgever-opdrachtnemer als je wil, dan is er niks aan de hand. Maar lijkt het allemaal toch wel een beetje op een loondienst, dan is het slim om een modelovereenkomst op te stellen. Maar nu denkt iedereen dat alle zzp’ers en hun opdrachtgevers alleen volgens modelovereenkomsten kunnen werken.

Door deze onduidelijkheid is de wet DBA nu al twee keer uitgesteld. En ik denk dat deze uiteindelijk gewoon weer wordt afgeschaft. Wat er dan wel komt, wie weet. Maar ik hoop wel dat het nieuwe kabinet dan een keer met een echte oplossing komt. Zodat de échte zzp’ers kunnen blijven doen waar ze goed in zijn, namelijk ondernemen. En de zzp’ers die het niet redden of liever in loondienst zijn, ook (weer) in loondienst kunnen gaan werken.