Waarom is iedereen toch zo boos op de zzp'er?

Iedere week is het weer raak. Of het nu over de zzp-leraren gaat, of de laatste tijd weer de zorg-zzp’er, de zzp’er is de sjaak. En is dat wel terecht?

Het Slotervaartziekenhuis en de IJsselmeerziekenhuizen gingen failliet en wat hoorde je? De zzp’ers hebben het gedaan. Zzp’ers in de zorg willen minder vervelende diensten draaien (zoals nacht- of weekenddiensten) en omdat ze het niet verplicht zijn, moeten de medewerkers in loondienst dit oppakken. Bovendien zouden zzp’ers minder begaan zijn met de patiënt en het ziekenhuis. Ook in het onderwijs hoor je deze verhalen: door de zzp’ers moeten bedrijven en organisaties veel te hoge tarieven betalen voor hun werkzaamheden.

Waarom starten zzp’ers?

Waarom gaan deze mensen als zzp’er aan de slag? Er zijn verschillende redenen. Mensen willen meer vrijheid. Vrijheid om zelf werk in te delen en klanten/projecten te kiezen. Het huidige werk is dan niet afwisselend genoeg of de werkdruk is te hoog. Ook hoor je vaak dat er te veel administratief werk bij komt kijken. Bij zorgmedewerkers is dat bijvoorbeeld de patiëntenadministratie, in het onderwijs alle verslagen die een leraar moet maken.

Geld

Ook geld speelt een rol bij het starten als zzp’ers, al is het niet de belangrijkste reden. Zzp’ers kunnen meer vragen als ze voor zichzelf beginnen, zeker in economisch goede tijden. Als er veel vraag is naar personeel, hebben zzp’ers een sterke positie.

Crisis

In crisistijd is dit juist andersom. Tijdens een economische crisis, de laatste begon in 2008, zijn er veel mensen op zoek naar een baan, terwijl veel bedrijven niet echt op zoek zijn naar personeel. Dan hebben bedrijven juist veel macht en kunnen ze voor lagere tarieven zzp’ers inhuren. In deze tijden worden werknemers ontslagen en vervolgens weer als zzp’er ingehuurd. Als de economie dan aantrekt, zijn deze zzp’ers nog steeds zzp’er. Maar dan komt het bedrijf het in een keer een stuk slechter uit en zouden ze deze mensen graag weer in vaste dienst willen. Maar die doen dat natuurlijk niet meer.

Sterker nog, in deze tijden gaan juist meer zzp’ers voor zichzelf beginnen. Want nu is het hun beurt om de tarieven te bepalen en zelf te kiezen om als ondernemer aan de slag te gaan. En dan gaan de bedrijven/instellingen en organisaties klagen over de zzp’ers.

Zzp’ers in de bouw

Als je naar de bouw kijkt ligt het iets anders. In die sector is het veel meer geaccepteerd om als zzp’er te werken. Misschien is het in de bouw normaler dat je naast je werk nog klussen doet. En omdat er veel op projectbasis wordt gewerkt, is het voor bedrijven ook handiger dat je mensen los kunt inhuren. Heb je als bedrijf even niemand nodig, dan huur je niemand in.

Vaste kern

Maar in organisaties waar een vaste kern aan personeel nodig is, is het wel fijn om vaste werknemers te hebben. Dit is bijvoorbeeld goed te zien in het onderwijs of de zorg. Ik snap daarom heel goed dat zorg- en onderwijsinstellingen liever met zo veel mogelijk vaste werknemers werken. Maar waarom gaan deze werknemers als zzp’er aan de slag? Omdat ze niet tevreden zijn met hun werkzaamheden.

Hou je zzp’er binnenboord!

Ga dan achteraf niet lopen klagen dat zoveel werknemers voor zichzelf beginnen. Zorg dat je goede arbeidsvoorwaarden blijft bieden. Betaal genoeg, betrek je werknemers bij besluitvorming én geef ze vrijheid. Doe je dat niet, dan is het ook niet gek als werknemers als zzp’er aan de slag gaan, om wel genoeg variatie, vrijheid en inkomen te krijgen.

Schijnzelfstandigheid

Dan nog de schijnzelfstandigheid. Ook een reden om boos te zijn op de zzp’er. Schijnzelfstandigen zijn zzp’ers die eigenlijk gewoon in loondienst werken. Ze werken dus niet volgens een contract, maar zijn eigenlijk in dienst van het bedrijf. Vaak werken deze mensen tegen te lage tarieven, waardoor er een scheve arbeidsmarkt ontstaat. Bedrijven kunnen namelijk goedkope krachten inhuren, die verder geen recht hebben op een uitkering bij ontslag, ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Deze schijnzelfstandigen zouden eigenlijk gewoon een contract moeten krijgen bij het bedrijf waar ze werken, zodat ze verzekerd zijn tegen ziekte, maar ook een WW-uitkering ontvangen bij ontslag. De zzp’ers die wel vrijwillig voor zichzelf werken moeten niet de dupe worden van schijnzelfstandigheid.

Verplicht pensioen en verzekeringen

Zzp’ers bouwen geen pensioen op en moeten zelf hun verzekeringen regelen. Ook dat vinden verschillende organisaties niet goed en zijn daarom boos! Daarom gaat het vaak over een verplicht pensioen voor zzp’ers. Gelukkig komt dat er voorlopig niet, zo lijkt het.

Ook verzekeringen zouden verplicht moeten worden voor iedereen die werkt, dus ook zzp’ers. Het gaat dan vaak over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering. Maar zzp’ers zijn ondernemers, mensen die zelf kunnen bepalen welke verzekeringen ze nemen en welke risico’s ze op een andere manier afdekken. Dit geldt ook voor het opbouwen van pensioen.

Laat de zzp’er met rust

Iedere keer is er wel iets te zeiken op de zzp’er. Laat ze gewoon met rust. Kijk als werkgever ook eens in de spiegel. Regel goed salaris én werkomstandigheden voor je werknemers. Bied je personeel vrijheid en verantwoordelijk. En ga niet lopen klagen over zzp’ers. In de volgende crisis ga je ze weer met plezier inhuren.